چهارشنبه ۲۹ فروردین ۰۳ ۱۶:۵۷ ۳ بازديد
استونیتریل، با نام‌های سیانومتان، متیل سیانید، اتیل نیتریل، اتاننیتریل، متان کربنیتریل و متیل سیانید نیز شناخته می‌شود، یک ترکیب شیمیایی آلی با فرمول CH3CN است. این ماده مایعی بی‌رنگ، فرار و با بوی ملایم بادام است که در دمای اتاق مایع باقی می‌ماند. استونیتریل ساده‌ترین نیتریل آلی است و به دلیل خواص منحصر به فرد خود، کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف دارد.
خواص فیزیکی و شیمیایی:
- نقطه ذوب: -45 درجه سانتی‌گراد
- نقطه جوش: 81.6 درجه سانتی‌گراد
- چگالی: 0.786 گرم بر سانتی‌متر مکعب
- حلالیت: در آب، الکل، اتر، استون، کلروفرم، تتراکلرید کربن و اتیلن کلرید بسیار محلول است.
- سمیت: استونیتریل سمی است و باید با احتیاط از آن استفاده شود. استنشاق، بلع یا جذب پوستی آن می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی، تهوع، استفراغ، سردرد و در موارد شدید، تشنج، اغما و مرگ شود.
کاربردها:
- حلال: استونیتریل به دلیل حلالیت بالا و قطبی بودن، حلال ایده‌آلی برای طیف گسترده‌ای از ترکیبات، از جمله پلاستیک‌ها، رزین‌ها، چربی‌ها، روغن‌ها و داروها است. از این ماده در صنایع مختلفی از جمله داروسازی، آرایشی و بهداشتی، نساجی، رنگ و رزین و فرآوری مواد غذایی استفاده می‌شود.
- سنتز شیمیایی: استونیتریل ماده اولیه مهمی در سنتز آلی است و برای تولید طیف وسیعی از ترکیبات شیمیایی، از جمله داروها، آفت‌کش‌ها، پلیمرها و طعم‌دهنده‌ها استفاده می‌شود.
- کروماتوگرافی: از استونیتریل به عنوان فاز مایع در کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) و کروماتوگرافی گازی (GC) استفاده می‌شود. این ماده به دلیل جداسازی کارآمد ترکیبات، به طور گسترده در آنالیز شیمیایی و کنترل کیفیت استفاده می‌شود.
- باتری‌ها: استونیتریل به دلیل ثابت دی‌الکتریک بالا و توانایی حل کردن الکترولیت‌ها، در ساخت باتری‌های لیتیوم یونی کاربرد دارد.
- استخراج فلزات: از استونیتریل به عنوان حلال در استخراج فلزات گرانبها مانند طلا و نقره استفاده می‌شود.
موارد استفاده دیگر:
- حذف کننده رنگ: استونیتریل به دلیل قدرت حل کنندگی بالا، در برخی از حذف کننده‌های رنگ استفاده می‌شود.
- ضد یخ: از استونیتریل به عنوان ضد یخ در برخی از سیستم‌های خنک کننده استفاده می‌شود.
- فوم‌زدایی: از استونیتریل به عنوان فوم‌زدایی در برخی از فرآیندهای صنعتی استفاده می‌شود.
- ۰ ۰
- ۰ نظر